ดนตรี คือ เสียงที่ได้รับการเรียบเรียงออกมาจากเครื่องดนตรีชนิดต่างๆ มีหลายประเภทให้คุณได้เลือกฟังกัน ดนตรีแต่ละประเภทจะมีแบบแผนและโครงสร้างต่างกันไป ให้อารมณ์และความรู้สึกที่ต่างกันด้วย และเรามักนำดนตรีมาใช้ประโยชน์ใน 3 ด้าน นั่นคือ ด้านการศึกษา ด้านการบำบัดรักษา และการสร้างสุนทรีย์ และดนตรียังส่งผลต่อความเปลี่ยนแปลงทางร่างกาย จิตใจ และสังคมของเราอีกด้วย อย่างเช่น การใช้ดนตรีบำบัดเพื่อรักษาอาการป่วย
ดนตรีบำบัด คือ การนำดนตรีหรืองค์ประกอบทางดนตรีมาใช้ในการพัฒนา เปลี่ยนแปลง และรักษาสภาพร่างกาย จิตใจ และสังคมให้ดีขึ้นได้ และในการใช้ดนตรีบำบัด เราจะใช้นักดนตรีในการทำกิจกรรมด้านดนตรีที่มีแบบแผนอย่างเป็นระบบตามกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ เพื่อให้คนไข้ได้รับการฟื้นฟูทั้งร่างกาย จิตใจและสังคม และสามารถใช้ดนตรีบำบัดได้ทุกที่ทั้งที่บ้าน โรงเรียน หรือโรงพยาบาล เป็นต้น
เรานิยมใช้ดนตรีบำบัดกับกลุ่มคนที่มีความผิดปกติทางด้านสมองหรือด้านพัฒนาการ และกลุ่มเป้าหมายที่ใช้ดนตรีในการบำบัด คือ เด็ก วัยรุ่น และผู้สูงวัย ดนตรีมีส่วนช่วยในการหล่อหลอมจิตใจของเราให้เกิดความรู้สึกต่างๆ โดยมักใช้กับผู้ป่วยที่มีอาการโรคหลอดเลือดสมอง โรคซึมเศร้า อัลไซเมอร์อาการเจ็บปวดทางร่างกาย เป็นต้น
ประโยชน์ของดนตรีบำบัด คือ ช่วยปรับสภาพจิตใจ ให้เกิดความสงบ ลดความวิตกกังวลและความตึงเครียดได้ ช่วยกระตุ้นความจำ การรับรู้ สร้างสมาธิ พัฒนาทักษะด้านการเคลื่อนไหว การสื่อสารและใช้ภาษา การลดความเจ็บปวดทางร่างกาย การปรับเปลี่ยนพฤติกรรม และเรายังใช้ดนตรีบำบัดในการรักษาอาการทางด้านจิตเวชด้วย เช่น การควบคุมตนเอง การสร้างอารมณ์เชิงบวก เป็นต้น และเรายังสามารถบูรณาการให้เช้ากับการจัดการเรียนการสอนในโรงเรียน หรือนำไปใช้บำบัดรักษากลุ่มเด็กพิเศษและการรักษาในโรงพยาบาลก็ได้
ส่วนลักษณะเด่นของดนตรีบำบัดนั้น คือ เราไม่จำเป็นต้องเข้าใจในการสื่อภาษาแต่เราจะเข้าใจความหมายด้วยการใช้ความรู้สึกรับรู้ และการที่จะเกิดความรู้สึกรับรู้ เราต้องมีสมาธิและใช้ใจจดจ่อด้วย ทำให้จิตใจสงบและเกิดสมาธิได้ง่าย และดนตรีบำบัดยังมีลักษณะพิเศษคือ ติดหูและแทรกเข้าไปอยู่ในความทรงจำของผู้ฟังได้ จึงสามารถใช้ได้กับทุกเพศ ทุกวัย และทุกระดับความสามารถ
เพราะฉะนั้นจะเห็นได้ว่า เราสามารถใช้ดนตรีบำบัดในการรักษากลุ่มอาการต่างๆได้อย่างมีประสิทธิภาพและยังช่วยให้อาการของคนที่ได้รับการบำบัดดีขึ้นเรื่อยๆ และที่สำคัญยังทำให้คุณมีจิตใจและอารมณ์ที่มีความสุขและสงบได้ โดยการใช้ดนตรีบำบัดนั้นขึ้นอยู่กับดุลยพินิจิของแพทย์ที่จะดูว่าใครเหมาะสมที่จะได้รับการรักษาด้วยดนตรีบำบัด
